با توجه به شرایط داخلی ایران وهمچنین فشارهای خارجی، روند وقایع را چگونه می بینید؟ اطاق راویژ- گفتگو در کلاوس هاوس
با توجه به شرایط داخلی ایران وهمچنین فشارهای خارجی، روند وقایع را چگونه می بینید؟
گفتگو با یوسف اردلان و محمد رضا شالگونی
دوم شهریور سال جاری کمیسیون فرهنگی کانون نویسندگان ایران با یاد سیمین بهبهانی مراسمی با عنوان عصر شعر برگزار کرد. شاعران بسیاری در این برنامه شرکت کردند. «نمای آزاد»، بخش تصویری کانون، ویدیویی مجمل از فیلم این مراسم تهیه کرده است که می‌توانید در این نشانی تماشا کنید:
کانون نویسندگان ایران
مقایسه‌ی تاریخی
ترکیه:
* تداوم ثبات سیاسی در امپراتوری عثمانی: ۶۲۳ سال حکومت مقتدر عثمانی
* دولت قدرت‌مند در برابر جامعه‌ی ضعیف
* پیشینه‌ی طولانی اصلاحات
* ارتش و بوروکراسی، دو ابزار مهم در پیش‌برد اصلاحات از بالا
* طرفداری بخش قابل ملاحظه‌ای از روحانیت دولتی ترکیه از اصلاحات
* ادغام نهادهای مذهبی و نظارت بر آن‌ها
ایران:
* بی‌ثباتی و تغییر پی‌درپی حکومت‌های ضعیف
* جامعه‌ی قدرت‌مند در برابر دولت ضعیف
* تکامل‌نیافتگی ظرفیت نهادهای دولت
* مخالفت روحانیت با اصلاحات، برخلاف ترکیه
* کنارگذاشتن روحانیت از دایره‌ی قدرت و تبدیل آن به نهاد مستقل
* ساختار تکامل یافته‌تر نهادهای مذهبی در ایران نسبت به ترکیه و دشواری کنترل آن‌ها برای صاحبان قدرت
* استقلال و قدرت نسبی نهادهای مذهبی؛ علمای ایرانی به عنوان بخشی از جامعه‌ی قدرت‌مند سلسله‌مراتب محکم و منابع درآمد مستقل‌تری ایجاد کردند
* دلیل‌های استقلال روحانیت شیعه:ی ثباتی دولت‌ها؛ به‌ویژه دولت‌های شیعی؛ پیوند روحانیت شیعه با بازار و خرده‌بورژوازی سنتی و قشرهای مذهبی؛ وجود مراکز مهم روحانیت در خارج از ایران مانند نجف، کربلا و سامره؛ ویژگی اندیشه‌ی سیاسی شیعه.
بخش چهارم از رشته‌گفتار درباره‌ی روحانیت شیعه ازجمله عنوان‌های زیر را دربر گرفت:
ــ کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ (۱۹۲۱): سید ضیا، آیرون ساید، رضاخان؛
ــ ۱۳۰۴ ـ ۱۳۰۰: ضعف دولت مرکزی، شورش‌ها و جنبش‌های متعدد؛ تشکیل دولت‌های سه ـ چهار ماهه؛
ــ پشتیبانی اغلب روشن‌فکران و سیاست‌مداران مشروطه‌خواه و سکولار از نظریه‌ی «دیکتاتور مصلح»؛
ــ انتقال قدرت به خاندان پهلوی؛
ــ احزاب مختلف؛ و ائتلاف حزب اصلاح‌طلب و مدرس با رضاخان و کمک به قدرت گرفتن او؛
ــ مخالفت روحانیون، ازجمله سید حسن مدرس و شیخ محمد خالصی‌زاده، با ایده‌ی جمهوری؛
ــ سید ابوالحسن موسوی اصفهانی، شیخ محمد حسین نائینی، عبدالکریم حائری یزدی؛
ــ اصلاحات دوران رضاشاه: ارتش، نظام اداری، نظام قضایی، قانون ثبت اسناد و املاک؛ آموزش و نظارت دولت بر آموزش مذهبی؛ اموراوقاف؛
ــ کشف حجاب اجباری پس از بازدید رضاشاه از ترکیه در سال ۱۳۱۳ و یک‌شکل‌کردن لباس مردان؛
ــ حوادث مسجد گوهرشاد؛
ــ قربانی‌شدن بسیاري از نزدیکان و دولت‌مردان رضا خان مانند: تیمورتاش، فیروز فرمانفرما، داور، سردار اسعد، عبدالحسین دیبا و نصرت الدوله فیروز؛
ــ تبدیل رضا خان در پایان سلطنت خود در سال ۱۳۲۰ به یکی از ثروتمندترین افراد ایران؛
ــ نظریه‌ی حکومت مطلقه.
برآمدن روحانیت شیعه ــ بخش سوم: انقلاب مشروطه ــ خراسانی و نائینی، گفتار: حسن آزاد
بخش سوم از رشته‌گفتار درباره‌ی روحانیت شیعه عنوان‌های زیر را دربر گرفت:
-- آخوند خراسانی؛ نظر درباره‌ی ولایت فقیه و اختیارات فقیهان، انواع حکومت، قضاوت، مشروطه، مجلس و قانون‌ها، امور سیاسی، قانون اساسی؛
-- علامه نائینی؛ رساله‌ی تنبیه الامه و تنزیه المله درباره‌ی مشروطه، حکومت‌های مشروع و نامشروع، قانون‌گذاری، قوای حکومتی؛
-- مباحثه‌ی نائینی و خراسانی درباره‌ی حکومت اسلامی؛
-- نظر علمای ثلاثه درباره‌ی مشروطه.
اتاق راویژ (گفتگو)در کلاپ هاوس
جدائی دین از دولت بخش اول
سخنرانی محمدرضا شالگونی
هم‌اندیشی چپ
برآمدن روحانیت شیعه ــ بخش نخست: از آل بویه تا پایان دوره ی قاجار،
دکتر حسن آزاد گفتگو گردان محمدرضا شالگونی
هم اندیشی چپ